Önce monarşinin genel anlamını öğrenelim. Monarşi, siyasal gücün ve ülke yönetiminin tek kişinin elinde olduğu devlet düzeni ve şeklidir. Bu yönetim erki, genellikle babadan oğula gibi soy bağına sahip olarak başka bir kişiye geçmektedir. Bu yönetim erkine sahip kişiler, tarihsel perspektifte ve günümüzde kral, kraliçe, imparator, prens gibi çeşitli unvanlara sahiptirler.
Mutlak Monarşi ve Mutlak Monarşi İle Yönetilen Ülkeler
Mutlak monarşi, iktidar(yasama ve yürütme) gücünün tek bir kişinin elinde olduğu ülke yönetim biçimidir.
Mutlak monarşi ile yönetilen ülkeler; Brunei, Esvatini, Suudi Arabistan. Vatikan ve Umman.
Bu ülkeler arasında yer alan Vatikan ülkesi farklı özellikleri bakımından diğer ülkelerden farklıdır. Devleti yönetecek kişi Kardinaller Meclisi denilen bir meclis tarafından seçilir. Bu durum akıllara demokrasiyi ve demokrasinin seçme ve seçilme sistemini getirmektedir. Burada seçilen kişi, devleti yöneten kişi olarak hem devlet başkanı hem de bir dine ait bir mezhebin ruhani lideri olur.
Anayasal Monarşi ve Anayasal Monarşi İle Yönetilen Ülkeler
Anayasal monarşinin bir diğer adı meşruti monarşidir. Hükümdar olan kişinin yetkileri, anayasal düzen içinde sınırlandırıldığı ve belirlendiği ülke yönetim sistemidir.
Anayasal monarşi ile yönetilen ülkeler; Andorra, Antigua ve Barbuda, Avustralya, Bahamalar, Belçika, Belize, Birleşik Krallık, Danimarka, Grenada, Hollanda, İspanya, İsveç, Jamaika, Japonya, Kamboçya, Kanada, Lesotho, Lüksemburg, Malezya, Norveç, Papua Yeni Gine, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve The Grenadines, Solomon Adaları, Tayland, Tonga, Tuvalu ve Yeni Zellanda.
Yukarıda yer alan ülkeler listesinde Avrupa’da yer alan ülkeler resmi olarak krallık olarak geçer. Fakat kraliyet ailesi üyelerinin ülke yönetiminde sembolik düzeyde söz hakkı bulunmaktadır.
Japonya başta olmak üzere diğer ülkelerde de hükümdar veya kraliyet ailesi üyelerinin yönetimde sembolik düzeyde söz hakkı bulunmaktadır. Bu üyelerin siyasi güçleri bulunmamaktadır.
Birleşik Krallık ülkesi, anayasal monarşi ile yönetilen ülkeler arasında farklı özellikleri nedeniyle diğer ülkelerden farklıdır. Bu farklılık kendi ülkesi dışında 14 ülkeyi de kapsayıcı oluşudur. Bu bahsi geçen 14 ülke İngiliz Milletler Topluluğu üyesi ülkelerdir. Kral ya da kraliçe olan kişi sembolik de olsa bu bahsi geçen 14 ülkenin de kral ya da kraliçesidir. Birleşik Krallık ülkesi kralı ya da kraliçesi olan kişi kendini temsil amaçlı bu 14 ülkeye temsilcilerini atamaktadır. Bu 14 ülke; Saint Lucia, Saint Kitts ve Nevis, Antigua ve Barbuda, Fiji, Belize, Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları, Kanada, Bahama Adaları, Grenada, Yeni Zelanda, Barbados ve Avustralya ülkeleridir.
Yarı Anayasal Monarşi ile Yönetilen Ülkeler; Bahreyn, Bhutan, Birleşik Arap Emirlikleri, Fas, Katar, Kuveyt, Lihtenştayn, Monako, Ürdün, Tonga. Bu yönetim sistemi ile yönetilen ülkelerde hükümdar olan kişiler önemli siyasi yetkilere sahip olurlar. Birleşik Arap Emirlikleri ülkesinde emirlikler adı altında federal monarşi sistemi bulunmaktadır.
Ömer Üzen
